CDS Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yorumlanır?

Credit Default Swap kısa ismiyle CDS, sabit getirili bir menkul kıymete ait kredi riskini bir ve daha fazla tarafa transfer etmeye yarayan bir takas anlaşmasıdır.

CDS satın alan taraf ilgili sabit getirili menkul kıymetin vadesine kadar CDS’i satan tarafa ödeme yapar. CDS’i satan taraf ise ilgili sabit getirili menkul kıymeti ihraç edenin temerrüde düşmesi veya ödemelerin kısmen ya da hiç yapılmaması durumunda, sabit getirili menkul kıymeti satın alan tarafa ilgili sabit getirili menkul kıymet için ödenen miktar ve kupon faizleri kadar ödeme yapmayı taahhüt eder. Yani satın aldığınız bir tahvilin, kupon faizlerinin düzgün ödenmesi ve vadesinde de tahvilin ödenmesi için ödediğiniz bir tür sigorta primi gibi düşünülebilir.


CDS kredi riskini gösterir. Yüksek olması riskin yüksek olduğu anlamına gelir. Ülkelerin CDS değerleri ülkelerin risk değerlerini göstermektedir.

CDS Nasıl Yorumlanır

CDS’ler, yalnızca tahvil gibi yatırımları sigortalama işlemi amacıyla kullanılmazlar. Aynı zamanda ülke risklerini açıklayan bir gösterge olarak da işleve sahiptirler. Ama ülke risklerini açıklayan diğer ekonomik göstergeler ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Ülke riskleri genellikle siyasi partilerin ülke içerisinde izlediği çeşitli politikalara göre değişmektedir.

Ülkelerin kredi riskinin ölçümü ve özellikle uluslararası yatırımcıların ülkeye yönelik risk algısının değerlendirilmesinde CDS’ler bir gösterge olarak görev görürler. CDS primleri belirgin bir şekilde dikkate alınırken, yabancı yatırımcıların bir ülkeye hem doğrudan hem de portföy yatırımları yapması konusunda karar verirken büyük önem taşımaktadır.

Bir ülkede yaşanan ekonomik ve finansal göstergelerin bozulmasıyla ve politik bir istikrarsızlığın söz konusu olmasıyla CDS primlerinde yükseliş gözlenecektir. Risk primlerinin artmasıyla uluslararası yatırımcıların hem tahvil ve bono hem de hisse senedi piyasalarından çıkış eğilimi gösterdikleri bilinmektedir. Buna bağlı olarak da piyasalarda likidite problemleri artmaktadır.

CDS’ler; bir ülkenin ekonomik ve finansal performansını yansıtması, bu konulardaki şoklara karşı dayanıklılığının belirlenmesi ile dış borçlanmalarda karşılaşacağı kaynak maliyetlerini doğrudan etkilemektedir. Aynı zamanda ülkede ekonomik birimlerin kredi maliyetlerindeki gelişmeleri, açık bir şekilde yansıtmaktadır. Bu nedenle de reel ekonominin performansına ilişkin önemli bir gösterge olarak yorumlanmaktadır.

Ülkeler bazında hesaplanan CDS, her 100 baz puan için yüzde 1 oranında maliyete karşılık gelmektedir. Yani CDS primi yüksek ülkeler ve kurumlar, borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak için daha yüksek maliyetlere katlanmak zorundadır. Bu nedenle CDS primi, ülkeler için önemli bir gösterge olma özelliğine sahiptir. Kredi derecelendirme kuruluşlarının yaptığı derecelendirmelere, alternatif olabilecek bir gösterge olduğunu da söyleyebiliriz.

Her ülkenin CDS primleri, vadelere göre farklı değerler alabilmektedir. Diyelim ki; bir ülkede yapılacak seçimlere bağlı olarak politik bir risk oluşursa kısa vadeli CDS primlerinin, 5 yıllık olanlara göre daha fazla yükselmesi beklenir.

Bir raporunda IMF, ülkenin kredi riskinin, küresel finansal istikrar üzerinde, finansal ve makroekonomik riskler ile gelişmekte olan ülkelerin risklerinden ziyade çok daha büyük bir etkiye sahip olduğunu belirtmiştir. Ülke kredi riskinin finansal sisteme vereceği zararın büyüklüğü nedeniyle bir ülkenin kredi riskinin doğru ölçülmesi ve altta yatan sebeplerin doğru teşhis edilmesinin önemine değinmiştir.

Bir ülkenin CDS primi, diğer kurumlarınkini de etkilediği için finansman maliyetlerini etkiler. Bu nedenle CDS fiyatlamalarında altta yatan dinamiklerin doğru belirlenmesi finansal istikrar için büyük öneme sahiptir. Bir ülkde CDS marjlarındaki değişim; kurumlar ve hanehalkı gibi birimlerin ekonomik kredi marjlarındaki gelişmeleri açık bir şekilde yansıtmaktadır. Bu durum ise reel ekonominin performansına ilişkin önemli bir gösterge olarak kabul edilmesini sağlamaktadır.

Gelişmekte olan ülke borçları üzerine düzenlenen CDS kontratları, aktif bir şekilde işlem görmektedir. Kredi riskinin ölçülmesinde ülke CDS verilerinin kullanılmasının önemli bir avantajı da ülke kredi swap piyasasının ilgili ülkenin tahvil piyasasına göre çoğu zaman çok daha likit olmasıdır. Buna bağlı olarak ülke CDS’leri, kredi spreadleri konusunda daha doğru tahminler sağlayabilmektedir.


Ülkelerin güncel CDS değerlerini görmek için tıklayın

Yorum Gönder

Yukarı Çık