Yatırımcı krize hazırlanıyor: Döviz mevduatı rekorda, TL mevduat düşüyor

AKP iktidarı Türkiye’de ekonomik krizin atlatıldığını ve önümüzdeki aylarda normalleşmenin daha fazla hissedileceğini dile getirse de yatırımcı davranışları bu iddiaları desteklemiyor. Türkiye’de tasarruf ve yatırımın temelini oluşturan tasarruf mevduatındaki gelişmeler, vatandaşların normalleşmeden ziyade döviz ve faizde yeni bir kriz çıkacağı beklentisi içinde olduğunun habercisi. Rakamlar, tıpkı 2017’nin ikinci yarısında olduğu gibi, TL bazında mevduatlarda ivme kaybı yaşandığını, vatandaşların birikimlerini hızla döviz varlıklarına aktardığını anlatıyor.

Merkez Bankası verilerine göre 2019’da normalleşme bekleyenlerin aksine yatırımcılar yılbaşından bu yana, yani sadece 5 haftada bankalarda tuttukları döviz mevduatı tutarını 7 milyar dolar artırdı. Bu yüzde 3.63’lük bir büyümeye denk geliyor. Ve tabir yerindeyse son dönemlerde ‘yaprak kıpırdamayan’ Türk mali sistemi açısından son derece önemli bir trend başlangıcını işaret ediyor.

Banka bilançolarında bu denli yüksek bir döviz mevduat artışı daha önce 2017 yılının ikinci yarısında gerçekleşirken yatırımcı haklı çıkmış ve 2018 döviz fiyatlarında büyük çalkantılar ile yükselişin yaşandığı bir yıl olmuştu. Özellikle 2017’nin ikinci yarısında düşük fiyattan dövize geçen yatırımcılar geçen yıl önemli ölçüde kur geliri kazanma fırsatı buldu. Söz konusu trend Türkiye’de dolar fiyatının 7 TL’ye ulaştığı Ağustos 2018’de keskin şekilde terse döndü. Tasarruf sahipleri Mart-Ağustos 2018 arasında yaklaşık 24 milyar dolar döviz satışı (önemli bir kısmı yurtdışına götürüldü) yaptı ve döviz mevduatları 208’den, 186 milyar dolara kadar geriledi.

Ağustos 2018’de döviz hesaplarındaki hızlı çözülme ve Merkez Bankası’nın rekor faiz artışı TL için yeni bir umut ortaya çıkarttı. Ancak son veriler bu durumun kalıcı olmadığının göstergesi. Çünkü döviz mevduatında özellikle yılın son ayından itibaren başlayan hızlı artış eğilimi 2019’da yaşanan ani büyümeyle somutlaşırken, bankalarda tutulan döviz tutarında Ağustos ayına göre 15.5 milyar dolar, yani yüzde 8.5’lik önemli bir artış var. Bu değişim Mart-Ağustos 2018 arasında 24 milyar dolarlık portföy değişimi yaparak döviz satan yatırımcının söz konusu tutarın üçte ikisini yerine koyduğunu gösteriyor. Kuşkusuz bu kadar döviz alımı TL’ye duyulan güvenin azaldığının ve döviz kurlarında yeni bir hareketlenme beklentisinin arttığının göstergesi.

Bankalardaki mevduat yine dövize dönüyor

Merkez Bankası’nın açıkladığı bu veriler, Ağustos ayından bu yana rekor faizlere karşın yatırımcıların yine de TL’den uzak durduğunun bir göstergesi. 2018 Ağustos ayında 1 trilyon 64 milyar TL olan toplam TL mevduat tutarı, yüzde 30’lara çıkan mevduat faizlerinin görüldüğü Ekim ayında 1 trilyon 77 trilyon lirayı gördükten sonra durgunluğa girdi. TL mevduatlar sadece Ocak ayında yüzde 17 milyar TL azalırken, Şubat başında 1 trilyon 61 milyar TL’ye indi. Yani Ağustos sonundan itibaren döviz hesaplarında yüzde 8.5’lik büyüme yaşanırken TL mevduatında nominal bazda küçülme yaşandı.

Ortaya çıkan bu rakamlar Türk piyasalarında hızlı faiz artışıyla dizginlenen kur paniğinin tam olarak yatışmadığını ve dövizde yeni artış beklentisinin arttığının göstergesi. Buna karşın Hükümet pembe tablo çizmeyi sürdürüyor. Daha önceki kur artışlarını dış güçlerin oyununa bağlayan AKP iktidarı bu kez balon patlamadan önlem alarak bu gidişi durdurabilecek mi? Belirsiz! Ancak yatırımcı tercihlerine bakıldığında ‘Perşembenin geldiği yine Çarşambadan belli’ gibi gözüküyor.

Ahval news








Yorum Gönder

Yukarı Çık